W Polsce od wielu lat buduje się przede wszystkim domy murowane. Dom szkieletowy drewniany lub budowany z bali, nadal stanowi rzadkość w naszym kraju. Jednak w innych państwach, takich jak: USA, Kanada, Niemcy, kraje skandynawskie – budownictwo szkieletowe cieszy się dużą popularnością. Co wpływa na to, że Polacy tak rzadko stawiają domy szkieletowe? Czy wpływa na to przywiązanie do tradycji? A może boimy się tego co mało znane i wolimy sprawdzone rozwiązania? Czy w związku z coraz to częstszymi migracjami naszych rodaków – możemy przypuszczać, że domy szkieletowe wkrótce zyskają na popularności? Niewątpliwie, zdania na ten temat mogą być różne.
O budownictwie szkieletowym rozmawiam z mgr inż. Anną Bal, projektantką z Ibudhaus, firmy która od ponad 25 lat buduje domy w technologii szkieletowej. Ibudhaus możecie pamiętać z wcześniejszego artykułu na temat domów pasywnych.
Dom szkieletowy – informacje podstawowe
Anno, dziękuję Ci, że znalazłaś czas by tym razem porozmawiać o budownictwie szkieletowym. Zacznijmy od podstawowych informacji. Dla wielu osób pojęcie dom szkieletowy jest mało oczywiste. Wytłumacz co mamy na myśli, używając tego sformułowania?
Anna: W naszym przypadku mówiąc o domach szkieletowych mamy na myśli domy, w których ściany zbudowane są z pionowych elementów drewnianych między którymi montuje się warstwę izolacyjną np. wełnę mineralną. Budynki takie potocznie nazywane są kanadyjskimi, natomiast musimy wiedzieć, że „szkielet europejski” jest inny niż ten stosowany w USA lub Kanadzie. Ten europejski jest szkieletem ciężkim. Stosuje się w nim m.in. elementy drewniane o większych przekrojach.
Czy dom szkieletowy różni się wizualnie od typowego domu?
Anna: Nie. Tak naprawdę wygląd zewnętrzny domu szkieletowego możemy kształtować dowolnie. Dom taki z zewnątrz będzie wyglądać jak dom murowany. W rezultacie patrząc po elewacji, nie jesteśmy w stanie stwierdzić – czy to z pewnością dom murowany czy też z drewna. Tak samo jest wewnątrz. Ściany wykończone są płytami gipsowo-kartonowymi. Jest to rozwiązanie również często stosowane w budynkach tradycyjnych.
Budowa – czas i koszty
Powiedz proszę, jak długo buduje się dom szkieletowy?
Anna: Jeśli mówimy tu o budynku, który z zewnątrz jest całkowicie wykończony a wewnątrz nie, to budowa do tego stanu wraz z fundamentami zajmuje nam maksymalnie sześć tygodni. Natomiast, jeśli mówimy o budynku w stanie deweloperskim, to trwa to około trzy – cztery miesiące. Później pozostają nam już tylko prace wykończeniowe, urządzenie domu i można się wprowadzać. Pamiętajmy, że budynek szkieletowy nie wymaga sezonowania. To niewątpliwie ogromna zaleta budownictwa szkieletowego.
Rzeczywiście, oszczędność czasu jest ogromna. W końcu nie każdy ma ochotę budować dom prze 2 lata a nawet i dłużej. Czy w związku z ekspresowym tempem budowy – domy szkieletowe są drogie? Jaki jest koszt budowy takiego domu w porównaniu do domu tradycyjnego?
Anna: Wręcz przeciwnie. Krótszy czas budowy powoduje, że koszt robocizny jest niższy. W ogólnym rozrachunku budynek szkieletowy jest tańszy od tradycyjnego domu murowanego o ok. 10-15%. Oczywiście należy zaznaczyć, że porównujemy domy o podobnych parametrach – ta sama powierzchnia, kubatura, układ pomieszczeń itd. W dodatku prace instalacyjne w budownictwie szkieletowym są łatwiejsze w wykonaniu. Wiele elementów konstrukcyjnych budynku jest tańszych niż w budownictwie tradycyjnym np. strop.
Przykładowa realizacja Ibudhaus – film z budowy
Na co zwrócić uwagę, budując dom szkieletowy
Wiele osób, myśląc o domu z drewna, obawia się pożaru. Czy dom szkieletowy jest bezpieczny w użytkowaniu? Przede wszystkim mam tu na myśli zabezpieczenie przed ogniem.
Anna: Poprawnie zaprojektowana ściana w budynku szkieletowym ma taką samą klasę nierozprzestrzeniania ognia jak ściana w budownictwie tradycyjnym, czyli jest tak samo bezpiecznie jak w przypadku domu murowanego. W obu przypadkach więźba jest drewniana, więc tutaj różnicy nie mamy. Należy pamiętać, że o tym jak rozprzestrzenia się pożar decydują głównie elementy wykończeniowe i meble, a nie konstrukcja budynku.
A co ze szkodnikami drewna oraz ewentualną pleśnią i grzybem? Jaką mamy gwarancję, że nasz dom nie zostanie zaatakowany przez „niechcianych gości”? Czy użytkownik musi w jakiś sposób zadbać o regularną impregnację i zabezpieczenie drewna?
Anna: Z grzybem i pleśnią jest tak samo jak w budynku tradycyjnym. Jeśli nie mamy dobrze działającej wentylacji budynku – może się pojawić. Natomiast z doświadczenia wiem, że w budynku szkieletowym wilgotność powietrza jest niższa niż w tradycyjnym i nie spotkałam się z takim problemem.
Jeśli mowa o konstrukcji to nie wymaga ona żadnej impregnacji. Tak jak w budynku tradycyjnym dbamy jedynie o elementy ozdobne zewnętrzne.
W naszych budynkach stosujemy certyfikowane drewno KVH. Co jest rozwiązaniem przeciwko wszelakim „niechcianym gościom” bez konieczności impregnacji chemicznej. Na Zachodzie takie rozwiązanie to standard.
Kilka słów o drewnie i instalacjach
Możesz coś więcej powiedzieć o tym drewnie?
Anna: Drewno konstrukcyjne KVH jest to drewno z „fabryki”, a nie z tartaku. Najpierw drewno jest komorowo suszone, a następnie sezonowane. Później wycina się wszystkie: krzywe fragmenty, duże sęki i naturalne wady. Tak przygotowane drewno jest klejone i dopiero wtedy podlega obróbce mechanicznej, czyli struganiu i fazowaniu krawędzi. Pory takiego drewna są zamykane co skutkuje tym, że np. po opadach deszczu podczas montażu konstrukcja bardzo szybko wraca do normalnej tj. niskiej wilgotności. Jest to idealny materiał konstrukcyjny. Charakteryzuje się również stabilnością kształtu, drewno to “nie pracuje” po montażu, nie krzywi się, jest odporne na deformacje. Niestety w Polsce jak na razie nie ma producenta tej jakości drewna. My materiał importujemy z Niemiec i Austrii.
Czy domy szkieletowe wymagają zastosowania specjalistycznych rozwiązań w zakresie stosowanych instalacji?
Anna: Instalacje wodno- kanalizacyjna, grzewcza czy wentylacja mechaniczna są praktycznie takie same jak w domu tradycyjnym. Jedynie różnicę mamy w instalacji elektrycznej, musimy zastosować przewody, które maja atesty do prowadzenie w konstrukcji drewnianej lub muszą być prowadzone w peszlach samogasnących.
Prowadzenie instalacji w konstrukcji szkieletowej nie wymaga wykonywania bruzd w ścianach, jest więc znacznie szybsze niż przy rozwiązaniach tradycyjnych.
A co z możliwością wieszania rzeczy na ścianach? Czy taki dom użytkuje się inaczej?
Anna: Wzmocnienia pod cięższe przedmioty wykonuje się na etapie montażu płyt gipsowo – kartonowych. Najczęściej są to wzmocnienia pod wiszące szafki w kuchni, ewentualnie ciężki telewizor na ścianie. Natomiast, jeśli chcemy zamocować coś ciężkiego na ścianie, gdy już w nim mieszkamy to też nie stanowi to dużego problemu, musimy jedynie sprawdzić przebieg belek drewnianych. Poza tym użytkowanie takiego domu jest identyczne jak tradycyjnego.
Dom szkieletowy w Polsce
Wasza firma posiada wieloletnie doświadczenie w budowie domów szkieletowych. Powiedz, jak na przestrzeni lat zmienia się zainteresowanie Polaków technologią szkieletową?
Anna: Zainteresowanie oraz świadomość klientów w tym temacie jest coraz większa. Osoby, które odwiedziły taki dom czy to na ekspozycji czy u znajomych są często zdziwione, że budynek szkieletowy wygląda z zewnątrz i wewnątrz jak normalny dom. Większość naszych klientów mamy „z polecenia”. Czyli są to osoby które były już w takim domu i widzą, że nie jest to jakaś dziwaczna technologia. W dodatku jest energooszczędna i też sami decydują się na szkielet. Myślę, że zainteresowanie będzie coraz większe, ludzie nie mają czasu na długie budowy.
Jak uważasz, czy dom szkieletowy to rozwiązanie tymczasowe czy na lata?
Anna: Trwałość domu szkieletowego jest taka sama jak domu tradycyjnego. Należy popatrzeć np. na Szwecję czy Niemcy, gdzie budownictwo szkieletowe funkcjonuje dużo dłużej niż w Polsce, ponadto jest ono tam bardzo popularne. Budynki te zachowały pełną trwałość po kilkudziesięciu latach użytkowania.
Czy technologia ta jest odpowiednia w naszym klimacie? Niektórzy obawiają się, że ze względu na lekką konstrukcję, będą musieli wydać ogromne kwoty na dogrzanie domu.
Anna: Technologia szkieletowa jest jak najbardziej odpowiednia dla naszego klimatu. Budynki szkieletowe są budynkami bardzo „ciepłymi”. Technologia wykonania sprawia, iż są one zdecydowane bardziej energooszczędne niż tradycyjne domy murowane, praktycznie nie występują w nich konstrukcyjne mostki cieplne. Domy szkieletowe z założenia są domami energooszczędnymi. Ilość izolacji, którą stosujemy we wszystkich przegrodach jest dużo wyższa niż w budownictwie tradycyjnym, jednak zachowujemy taką samą grubość ściany. Można powiedzieć, że ściany domu szkieletowego zbudowane są z izolacji cieplnej.
Czy oferujecie możliwość obejrzenia przykładowego domu wykonanego w technologii szkieletowej?
Anna: Owszem. Na Śląsku mamy do obejrzenia 6 budynków, które są budynkami ekspozycyjnymi. Zachęcamy również zainteresowanych, aby odwiedzili taki dom podczas realizacji. Domów gotowych mamy obecnie ponad 800.
Dom szkieletowy – tylko od specjalisty
Czy Wasza firma projektuje domy szkieletowe? Czy każdy projekt da się przekształcić na szkieletowy?
Anna: Mamy w ofercie ok. 90 projektów gotowych, które oczywiście dostosowujemy do potrzeb klientów. Dzięki temu, że mamy sprawdzone rozwiązania technologiczno-konstrukcyjne oraz typowe elementy konstrukcyjne, czas projektowania, budowy skraca się oraz budynek jest dużo tańszy dla klienta. Jednak nie każdy projekt rozsądnie jest przerabiać na szkieletowy, to wymaga indywidualnej oceny.
W takim razie czego dotyczą ograniczenia w realizacji domów szkieletowych? Czy musi on spełniać konkretne wymogi związane z powierzchnią, ilością kondygnacji lub kształtem dachu?
Anna: Ograniczają nas możliwości finansowe klientów. Często przychodzą do nas klienci z wybranym projektem „z internetu”, najczęściej jest to projekt wybrany na podstawie ładnej wizualizacji. Okazuje się, że zastosowany układ konstrukcyjny budynku jest po prostu niekorzystny pod względem ekonomicznym. Pomagamy doradzić jakie zmiany można wprowadzić aby zmieścić się w budżecie.
Nie twierdzę, że wygląd budynku nie jest ważny. Ale uważam, że niekiedy osoby projektujące architekturę, nie zwracają uwagi na kwestie ekonomiczne. Na rynku jest mnóstwo projektów z bardzo drogimi rozwiązaniami konstrukcyjnymi bądź wykonawczymi. W projektowaniu należy również zachować równowagę. Są oczywiście również takie projekty gdzie układ ścian nośnych i rozpiętości stropów są możliwe do zrealizowania tylko w konstrukcji żelbetowej.
Rzetelny wykonawca
Co może zrobić inwestor, aby wybrać jak najlepszego wykonawcę domu szkieletowego? Może istnieją specjalne certyfikaty przyznawane wykonawcom?
Anna: Nie istnieją obiektywne certyfikaty wykonawców budynków szkieletowych.
Chcąc podjąć decyzję najprościej sprawdzić opinię osób, które już w takim budynku mieszkają. Dobrym rozwiązaniem jest również zobaczenie budynku w trakcie realizacji. Myślę, że dobrym sygnałem jest to jak firma wykonawcza udostępnia taką możliwość oraz udostępnia listę swoich realizacji.
Warto również pytać o rozwiązania materiałowe. Często spotykam się z tym, że klienci porównują oferty patrząc na cenę całkowitą budynku, ale nie wiedzą, co ta cena zawiera. Tutaj jest niestety duża możliwość manipulacji przez mniej uczciwe firmy.
Inwestorzy powinni również zwrócić uwagę na harmonogram płatności oraz oczywiście na to czy firma działa legalnie. Czy możemy podpisać z nią umowę i czy ma gdzieś siedzibę? Wydaje się to niemożliwe w dzisiejszych czasach, ale w dalszym ciągu istnieją firmy, z którymi umowy są tylko ustne. Unikajmy takich niejasnych sytuacji.
Anno, bardzo dziękuję Ci za rozmowę i przybliżenie nam tematu jakim są domy szkieletowe. Życzę wielu sukcesów Tobie oraz firmie Ibudhaus.
Anna: Dziękuję.
Mam nadzieję, że podczas tej rozmowy odpowiedziano na wiele pytań, dotyczących budowy domów w technologii szkieletowej. Jeśli interesuje Cię ten temat – zajrzyj na stronę internetową ibudhaus.pl
A co Ty sądzisz o domach szkieletowych? A może jesteś posiadaczami takiego domu?
Podziel się swoją opinią i doświadczeniem na ten temat w komentarzu poniżej.
Udanego dnia!
Baba z budowy
Tekst idealnie trafiony dla mnie:) i mam pytanie, czy jest możliwość zbudowania domu szkieletowego z płaskim dachem? Nie widziałam takiego projektu w internecie. Pozdrawiam:)
Są takie projekty. Wystarczy wpisać w wyszukiwarkę odpowiednie sformułowanie 🙂 Pozdrawiam 🙂